سایمون کوپر دست از سر فردوسیپور برنمیدارد: درصدم را میخواهم، دستکم یک نسخه از کتاب را برای من بفرستید
ماجرا به سال ٩٠ برمیگردد؛ زمانی که مجری محبوب فوتبالیها کتاب «فوتبال علیه دشمن» سایمون کوپر، نویسنده اوگاندایی- بریتانیایی را به فارسی ترجمه کرد. سایمون کوپر از آن طرف دنیا شاکی شد که کتاب او را بدون اجازهاش ترجمه کردهاند و ماجرا را در فایننشیال تایمز این طور روایت کرده بود که یک روز صبح داشته توی گوگل اسمش را سرچ میکرده که یه توصیف نصفه و نیمه از کتاب را توی سایت نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران میبیند. آخرین کلماتش این بود: «کتاب فوتبال علیه دشمن توسط نشر چشمه در ٤٣٠ صفحه و با قیمت ٨٠ هزار ریال عرضه میشود.» او در ادامه این مقاله نوشته بود که نشر چشمه چیزی به او نگفته بود و او به خاطر اجازه نگرفتن برای ترجمه و انتشار کتابش در ایران بدجوری عصبانی شده بود. او با ناشر انگلیسیاش تماس میگیرد که ناشر هم به او میگوید: «کاری از دستت بر نمیآید» و سعی کرد به این ایده او که به تهران آمده و حقش را بگیرد، نخندد. او در آن مطلب تاکید کرده بود: «با این حال شاید سهم من از آن ٨٠ هزار ریال چیز زیادی نشود. بزرگترین بازار کتاب دنیا همچنان در امریکاست و شانسی که نویسندههای کتابهای فوتبالی آوردهاند، این است که امریکاییها دارند سراغ فوتبال میروند. با این حال حتی قراردادهایی که با امریکاییها بستهام، من را پولدار نکرده است. این طوری است که اگر شما کتاب من را ١٥ دلار بخرید، یک دلار گیر من میآید. یعنی برای جبران زحمتم باید خیلی کتاب بفروشم.» ماجرای اعتراض کوپر در آن سال با جواب فردوسیپور به او مبنی بر این موضوع که کوپر احتمالا نمیداند ایران به قانون کپیرایت نپیوسته و با مراجعه به سایت جهانی «برن» میتوانست از این موضوع مطلع شود، ماجرا را از سر خود باز کرده و گفته بود: «ناشر باید در این مورد توضیح دهد. » چشمه، ناشر این کتاب همان زمان دوباره به نداشتن قانون کپی رایت در ایران استناد کرده بود و گفته بود قراردادی با این نویسنده بسته نشده که ناشر به عدم تعهد و سرقت متهم شود. کتاب ٤٥٠ صفحهای «فوتبال علیه دشمن» با موضوع فوتبال و تاثیر آن بر اجتماع است که کوپر آن را در قالب روایتی از مشاهدات عینی خود از سفر به نقاط مختلف دنیا نوشته است. این نویسنده در سفرهای خود اثرات فوتبال بر ساختار اجتماعی و سیاسی کشورها را مدنظر قرار داده است. این کتاب بعد از انتشار به سرعت چاپ مجدد شد و این روزها چاپ پنجم آن نیز منتشر شده است، اما انگار سایمون کوپر میخواهد هر جور شده حقش را از ناشر ایرانی بگیرد. او در گفتوگویی که با «اعتماد» داشته است دوباره بر«دزدیده شدن»کتابش تاکید کرده و یادآور شده است که بعد از اعتراض اولیهاش مدیران نشر چشمه از اینکه در موردشان سیاهنمایی شده گلایه کرده و قول دادند حق و حقوق او را پرداخت کنند، اما بعد از آن دیگر خبری از آنها نشد. اما بهرنگ کیاییان یکی از مسوولان نشر چشمه در این باره توضیح میدهد: «ما با آقای کوپر تماس گرفتیم و گفتیم که درصدی از فروش کتاب را بگیرد، اما رقمی که او میخواست بسیار زیاد بود و در این زمینه اصلا با ما راه نیامد. ما اگر میخواستیم چیزی که او میخواست را بدهیم چیزی برای خودمان نمیماند و چاپ این کتاب فقط برایمان ضرر در پیداشت.» او از سوی دیگر به این موضوع اشاره دارد که ٩٩درصد کتابهایی که در کشور چاپ میشوند بدون رعایت کپیرایت است. بسیاری از ناشران یک قرارداد صوری با نویسنده یا ناشر خارجی میبندند که درصدی بگیرد ولی در این زمینه آقای کوپر اصلا کوتاه نیامد، به هر حال او تقصیر ندارد، ما هم تقصیر نداریم؛ شرایط ما اینگونه است. کیاییان یادآور میشود: «این نشر کار غیرقانونی انجام نداده است و هیچ قراردادی با این نویسنده امضا نکرده که بخواهد حق و حقوقش را بخورد. وقتی چاپ اول کتاب تمام شد، آقای فردوسیپور با سایمون کوپر تماس گرفت و به او درباره ترجمه کتاب گفت، اما همان زمان هم این نویسنده گفت که از فروش کتاب درصد میخواهد.» کوپر همچنین به «اعتماد» میگوید: «عکسهای سلفی فردوسیپور را در حال امضا کردن ترجمه کتاب فوتبال علیه دشمن دیدم، چطور ممکن است کسی بدون اجازه تو، کتاب را سرقت کند و با آن سلفی بگیرد؟ برای من پول این کتاب در ایران مهم نیست، خیلی خوشحال خواهم شد اگر حاصل فروش آن را دقیقا اعلام و آن را تماما به یک موسسه خیریه مانند یونیسف اهدا کنند.» اما عادل فردوسیپور، مترجم این کتاب به «اعتماد» میگوید قبل از ترجمه از نویسنده کتاب اجازه نگرفته اما بعد از چاپ اول و اعتراض کوپر که به او ایمیل زده که داستان در ایران این طوری است و ما کپیرایت نداریم. او هم در جواب فردوسیپور گفته که من با شما مشکلی ندارم و میدانم که تقصیری نداری. مساله من ناشر این اثر است. این گزارشگر فوتبال همچنین بر نبود قانون کپیرایت در ایران اشاره دارد و میگوید: «بیشتر کتابها در ایران همین روند را طی میکنند. در هر صورت این مسالهای است که به ناشر ارتباط دارد.» خواستهای که کوپر دارد این است که یک نسخه فارسی از این کتاب را داشته باشد و تاکید میکند: «این کمترین حق من است»! او درباره این موضوع که چه چیز او را خوشحال خواهد کرد، میگوید: «بعید میدانم عادل فردوسیپور و ناشری که کتاب مرا بدون اجازه چاپ کردند شجاعت عذرخواهی بابت سرقت اثر مرا داشته باشند. میخواهم دقیقا اعلام کنند چند نسخه از این کتاب را فروختهاند و تمام مبلغی که از این راه به دست آوردهاند را به یک موسسه خیریه بدهند.» کوپر در عین حال میخواهد که ناشر چند جلد از کتابش را به دست او برساند. این نویسنده همچنین در پایان حرفهایش اظهار خوشحالی میکند که توانسته از طریق کتابش با مردم ایران و هواداران فوتبال ارتباط برقرار کند و دوست دارد که روزی به تهران سفر کرده و با خوانندگان کتاب دیدار داشته باشد.
(گفتوگو با آقای سایمون کوپر را جاوید جعفریفراهانی، خبرنگار «اعتماد» در لندن از او گرفته است.)
(گفتوگو با آقای سایمون کوپر را جاوید جعفریفراهانی، خبرنگار «اعتماد» در لندن از او گرفته است.)
۶ نظر
حامد
سه شنبه ۱۹ خرداد ۱۳۹۴، ۱۴:۴۲کاش یکی پته تورو میریخت رو آب ...
بجای اینکه بقیه رو دزد و دلال جلوه بدی.
این از خودت ، اونم از برادر دلالت
Danial
سه شنبه ۱۹ خرداد ۱۳۹۴، ۱۵:۳۶تیراختور
سه شنبه ۱۹ خرداد ۱۳۹۴، ۱۸:۵۰-
سه شنبه ۱۹ خرداد ۱۳۹۴، ۱۹:۱۷-
چهارشنبه ۲۰ خرداد ۱۳۹۴، ۰۸:۴۱سینا
چهارشنبه ۲۰ خرداد ۱۳۹۴، ۰۹:۰۸