آنالیز: دلایلی برایِ ناکامیِ زلاتان در چمپیونز لیگ
مایکل کاکس
زلاتان در آستانهیِ کسبِ یک قهرمانیِ دیگر با پاریس سن ژرمن است. پی.اس.جی در حالِ حاضرِ 23 امتیاز با موناکو در صدرِ جدول فاصله دارد و زلاتان هم با 20 گل در صدرِ جدولِ گلزنانِ لیگِ یک است. یعنی با قطعی دانستن قهرمانیِ این فصل، زلاتان در 10 فصلِ اخیر 9 قهرمانیِ لیگ برده و 5 بار آقایِ گل شده است. زلاتان پیش از این دهه هم 2 بار با آژاکس و 2 بار با یوونتوس قهرمانِ لیگ شد (اگرچه دو اسکودتویش به خاطرِ کالچوپولی پاک شد). با وجودِ این رکوردهایِ درخشان انتقادی که از زلاتان میشود دربارهیِ ناکامیاش در چمپیونز لیگ است.
زلاتان تا به حال قهرمانِ چمپیونز لیگ نشده و خیلی کم به این افتخار نزدیک شده است. امسال شاید آخرین فرصتِ او برایِ قهرمانی در این تورنمنت باشد. برایِ بازیکنی که با شش تیمِ مختلف در چمپیونز لیگ گل زده، این آمار عجیب به نظر میرسد. زلاتان از سال 2006 بدین سو 4 بار به مرحلهیِ یک هشتمِ نهایی رسیده و 4 بار به یک چهارمِ نهایی و فقط یک بار به نیمه نهایی، آن هم نیمه نهاییای که خیلیها او را یکی از عواملِ اصلیِ صعود نکردنِ بارسلونا به فینال میدانند. با اینکه زلاتان در تنها فصلِ حضورش در بارسلونا در چمپیونز لیگ گلهایِ حساسی به لورکوزن و آرسنال زد، اما خاطرهای که از او در تیمِ گواردیولا باقی مانده بازیِ ضعیفش مقابلِ اینتر در دورِ رفت و تعویضش در دورِ برگشت است. اما حقیقت این است که حذف شدنِ بارسا به دستِ اینترِ مورینیو و بیاثرِ بودنِ زلاتان مقابل تیم و مربیِ سابقش به تاکتیکِ گواردیولا هم برمیگردد. گواردیولا باید در نیمهیِ اولِ بازیِ برگشت از بازیکنانِ سرعتیاش استفاده میکرد تا دفاعِ اینتر که با عمقِ کمتر و پرسِ بالاتری بازی میکرد را به دردسر بیندازد و در ادامه که تیمِ مورینیو به شکلِ طبیعی عقبتر میرفت و با عمقِ بیشتری دفاع میکرد زلاتان را به بازی میآورد تا در باکسِ حریف موثر باشد.
اما جدا از این بازی دلایلِ اصلیِ ناکامیِ زلاتان در چمپیونز لیگ را میتوانیم در عواملِ زیر اصلی ببینیم. اول باید این ایده که زلاتان بازیکنِ بازیهایِ بزرگ نیست را کنار بگذاریم و تنها از بازیهایِ حذفیِ چمپیونز لیگ به عنوانِ بازیهایِ بزرگ نام نبریم. زلاتان در بسیاری از بازیهایِ بزرگِ لیگ گل زده و نقشِ حیاتی برایِ تیمش داشته است. زلاتان در بازیِ آخرِ اینتر در سریِ آیِ 2008 با وجودِ مصدومیت به بازی آمد و دو گلِ منجر به قهرمانیِ تیمش را زد، در اولین ال کلاسیکویش با یک والیِ عالی گل زد، در اولین دربیاش با پیراهنِ میلان، دروازهیِ اینتر را باز کرد، در فصلِ اولش در فرانسه در 2 بازی 3 گل به مارسی زد... اما تفاوتِ بازیهایِ حذفیِ چمپیونز لیگ با بازیهایِ لیگ و حتی دورِ گروهی در این است که سرنوشتِ این بازیها معمولا رویِ ضدحملهها رقم میخورد و بازیکنانِ سرعتیای مثلِ مسی، رونالدو، ریبری و روبن هستند که در چنین دیدارهایِ پرفشاری میدرخشند و به چشم میآیند. نوعِ بازیِ زلاتان با تمامِ تکنیک و تواناییهایِ ویژهای که دارد، یک مهاجمِ باکس است با سرعتِ نه چندان بالا. زلاتان وقتی درونِ باکس و اطرافش توپ را میگیرد فوقالعاده است، یکی از بهترینها، اما وقتی با فاصلهیِ زیاد از دروازهیِ حریف صاحب توپ میشود، تاثیرِ بالایِ خودش را ندارد. نوعِ بازیِ زلاتان او را ایدهآل بازیهایی میکند که تیمش صاحب توپ و زمین است و تیمِ حریف دفاعی پرعمق و پرتعداد دارد. استادیِ او در ضرباتِ آکروباتیک بهش اجازه میدهد که در کمترین فضا و زمان دروازهیِ حریف را باز کند. ببینید که زلاتان در 79 بازیِ دورِ گروهیِ چمپیونز لیگ 38 گل زده است اما در 37 بازیِ حذفی تنها 8 گل، یعنی میانگینِ نزدیکِ یک چهارم.
زلاتان ممکن است فصلِ آینده هم در چمپیونز لیگ بازی کند، اما در 35 سالگی به نظر میرسد این آخرین فرصتِ او برایِ قهرمانی در این تورنمنت باشد، افتخاری که زلاتان، یکی از بهترین فوتبالیستهایِ نسلِ خودش به شدت برایِ جاودانگی بهش نیاز دارد.
زلاتان در آستانهیِ کسبِ یک قهرمانیِ دیگر با پاریس سن ژرمن است. پی.اس.جی در حالِ حاضرِ 23 امتیاز با موناکو در صدرِ جدول فاصله دارد و زلاتان هم با 20 گل در صدرِ جدولِ گلزنانِ لیگِ یک است. یعنی با قطعی دانستن قهرمانیِ این فصل، زلاتان در 10 فصلِ اخیر 9 قهرمانیِ لیگ برده و 5 بار آقایِ گل شده است. زلاتان پیش از این دهه هم 2 بار با آژاکس و 2 بار با یوونتوس قهرمانِ لیگ شد (اگرچه دو اسکودتویش به خاطرِ کالچوپولی پاک شد). با وجودِ این رکوردهایِ درخشان انتقادی که از زلاتان میشود دربارهیِ ناکامیاش در چمپیونز لیگ است.
زلاتان تا به حال قهرمانِ چمپیونز لیگ نشده و خیلی کم به این افتخار نزدیک شده است. امسال شاید آخرین فرصتِ او برایِ قهرمانی در این تورنمنت باشد. برایِ بازیکنی که با شش تیمِ مختلف در چمپیونز لیگ گل زده، این آمار عجیب به نظر میرسد. زلاتان از سال 2006 بدین سو 4 بار به مرحلهیِ یک هشتمِ نهایی رسیده و 4 بار به یک چهارمِ نهایی و فقط یک بار به نیمه نهایی، آن هم نیمه نهاییای که خیلیها او را یکی از عواملِ اصلیِ صعود نکردنِ بارسلونا به فینال میدانند. با اینکه زلاتان در تنها فصلِ حضورش در بارسلونا در چمپیونز لیگ گلهایِ حساسی به لورکوزن و آرسنال زد، اما خاطرهای که از او در تیمِ گواردیولا باقی مانده بازیِ ضعیفش مقابلِ اینتر در دورِ رفت و تعویضش در دورِ برگشت است. اما حقیقت این است که حذف شدنِ بارسا به دستِ اینترِ مورینیو و بیاثرِ بودنِ زلاتان مقابل تیم و مربیِ سابقش به تاکتیکِ گواردیولا هم برمیگردد. گواردیولا باید در نیمهیِ اولِ بازیِ برگشت از بازیکنانِ سرعتیاش استفاده میکرد تا دفاعِ اینتر که با عمقِ کمتر و پرسِ بالاتری بازی میکرد را به دردسر بیندازد و در ادامه که تیمِ مورینیو به شکلِ طبیعی عقبتر میرفت و با عمقِ بیشتری دفاع میکرد زلاتان را به بازی میآورد تا در باکسِ حریف موثر باشد.
اما جدا از این بازی دلایلِ اصلیِ ناکامیِ زلاتان در چمپیونز لیگ را میتوانیم در عواملِ زیر اصلی ببینیم. اول باید این ایده که زلاتان بازیکنِ بازیهایِ بزرگ نیست را کنار بگذاریم و تنها از بازیهایِ حذفیِ چمپیونز لیگ به عنوانِ بازیهایِ بزرگ نام نبریم. زلاتان در بسیاری از بازیهایِ بزرگِ لیگ گل زده و نقشِ حیاتی برایِ تیمش داشته است. زلاتان در بازیِ آخرِ اینتر در سریِ آیِ 2008 با وجودِ مصدومیت به بازی آمد و دو گلِ منجر به قهرمانیِ تیمش را زد، در اولین ال کلاسیکویش با یک والیِ عالی گل زد، در اولین دربیاش با پیراهنِ میلان، دروازهیِ اینتر را باز کرد، در فصلِ اولش در فرانسه در 2 بازی 3 گل به مارسی زد... اما تفاوتِ بازیهایِ حذفیِ چمپیونز لیگ با بازیهایِ لیگ و حتی دورِ گروهی در این است که سرنوشتِ این بازیها معمولا رویِ ضدحملهها رقم میخورد و بازیکنانِ سرعتیای مثلِ مسی، رونالدو، ریبری و روبن هستند که در چنین دیدارهایِ پرفشاری میدرخشند و به چشم میآیند. نوعِ بازیِ زلاتان با تمامِ تکنیک و تواناییهایِ ویژهای که دارد، یک مهاجمِ باکس است با سرعتِ نه چندان بالا. زلاتان وقتی درونِ باکس و اطرافش توپ را میگیرد فوقالعاده است، یکی از بهترینها، اما وقتی با فاصلهیِ زیاد از دروازهیِ حریف صاحب توپ میشود، تاثیرِ بالایِ خودش را ندارد. نوعِ بازیِ زلاتان او را ایدهآل بازیهایی میکند که تیمش صاحب توپ و زمین است و تیمِ حریف دفاعی پرعمق و پرتعداد دارد. استادیِ او در ضرباتِ آکروباتیک بهش اجازه میدهد که در کمترین فضا و زمان دروازهیِ حریف را باز کند. ببینید که زلاتان در 79 بازیِ دورِ گروهیِ چمپیونز لیگ 38 گل زده است اما در 37 بازیِ حذفی تنها 8 گل، یعنی میانگینِ نزدیکِ یک چهارم.
زلاتان ممکن است فصلِ آینده هم در چمپیونز لیگ بازی کند، اما در 35 سالگی به نظر میرسد این آخرین فرصتِ او برایِ قهرمانی در این تورنمنت باشد، افتخاری که زلاتان، یکی از بهترین فوتبالیستهایِ نسلِ خودش به شدت برایِ جاودانگی بهش نیاز دارد.
۱ نظر
برزو
چهارشنبه ۱۹ اسفند ۱۳۹۴، ۱۳:۳۱