آی اسپورت- همواره امواجی در فوتبال وجود داشته که خاستگاه آن از تیم های قهرمان بوده است. وقتی یونان در یورو 2004 با اتوروهاگل فاتح جام شد یکی از مفسرهای سرشناس پرتغالی که کشورش در فینال مغلوب فوتبال صد در صد تدافعی یونانی ها شده بود در جمله ای تاریخی مدعی شد:« متاسفانه یونان با این جام دست کم برای چند سال فوتبال جهان را از ریخت می اندازد» آنچه او ادعا کرده بود اگرچه در نگاه آود بغض آلود جلوه می داد اما بعدها اتفاقاتی افتاد که این انگاره ثابت شد.قهرمانی هم زمان پورتو با مورینیو در لیگ قهرمانان اروپا  یونان با اتوره هاگل در یورو یک وجه مشترک داشت؛دفاع، دفاع و دفاع و سپس ضد حمله برق آسا. تا قبل از رونمایی از تیکی تاکای بارسلونا توسط ریکارد و سپس پپ گواردیولا خیلی از تیم های بزرگ و کوچک جهان اینگونه(تدافعی) بازی می کردند. آنچه از جام های یونان و پورتو از افکار، هاگل و مورینیو به سایر مربیان جهان القا شده بود به صورت تصاعدی تسری پیدا می کرد. در فوتبال داخلی ایران هم خیلی از مربیان جوان به تبعیت از این موضوع استراتژی تیم های خود را تعین می کردند. البته برانکو به عنوان سرمربی تیم ملی سردمدار این فوتبال نتیجه گرایانه بود.البته بعدها که بارسا با ان فوتبال چشم نواز مسیر را تغییر داد نوع جهان بینی مربیان هم تغییر کرد. اگرچه کمتر تیمی در جهان می توانست شبیه آنها بازی کند اما سوغات هجومی بازی کردن چیزی بود که ابی و اناری ها به  فوتبال جهان دادند. این اتفاق در فوتبال ایران هم  به گونه ای رخ داد.در آن برهه مصطفی دنیزلی برای بار اول هدایت پرسپولیس را به عهده گرفت و بدون تردید هجومی ترین و زیبا ترین بازی های یک دهه اخیر قرمزها منوط به آن برهه بود. البته چون هیچ جامی در ان مقطع کسب نشد همگان آن را به دست فراموشی سپردند. این مقدمه نسبتا طولانی گفته شد تا برسیم به سیر تحولات فوتبال ایران تا اغاز لیگ سیزدهم. امیر قلعه نویی به عنوان جام اورترین مربی هشت سال اخیر فوتبال ایران تاثیر بسزایی در سایر مربیان ما ایفا کرد.

بازی های پرگل یکی از المان های مشخص تیم های قلعه نویی بودند. از استقلال لیگ هشتم گرفته تا سپاهان و تراکتورسازی. همواره در تیم های قلعه نویی گل زده زیاد شاخص نخست بود. اما لیگ دوازدهم گویا جهانبینی او را تغییر داد. استقلال با فوتبالی که دیگر هجومی نبود با حداقل نتیجه از سد رقبایش گذشت و یک هفته مانده به پایان لیگ در اهواز جشن قهرمانی اش را برپا کرد. این جام بدترین اتفاق ممکن برای استقلال و قلعه نویی بود چرا که انها تلاش کردند برای یک سال دیگر این روش را ازمایش کنند.

قلعه نویی برای پیاده کردن این فوتبال بیشتر از اینکه دنبال جوانان باشد سراغ با تجربه ها رفت از جواد نکونام که شاخص ترین مهره بود تا پژمان نوری سی و چهار ساله. سبد خرید ابی ها در لیگ دوازدهم و سیزدهم به گونه ای بود که پیش از این کمتر کسی نمونه مشابهش را از سوی سرمربی استقلال دیده بود.

این خرید ها در نیم فصل لیگ سیزدهم هم همچنان ادامه داشت؛مهرداد اولادی و مجید غلام نژاد مهره های جدید قلعه نویی برای با تجربه کردن استقلال بودند. اما این بار ورق به صورت دیگری زمین خورد. تیم با تجربه اسیر فشردگی لیگ شد. مصدومیت ها به واسطه برگزاری بازی ها در یک بازه کوچک سراغ امیر امدند. هفته ای نبود که تیم او چند مصدوم نداشته باشد.ماحصل این پیرگرایی پنجمی در لیگ و حذف در مرحله گروهی لیگ قهرمانان اسیا بود. تنها به فاصله یک سال قهرمان لیگ، پنج پله سقوط کرد و تیمی که یک سال قبل به جمع چهار تیم برتر اسیا صعود کرده بود حالا در همان سه بازی نخست نسخه اش پیچیده می شود.

این اتفاق به سود فوتبال ماست

اگر استقلال و قلعه نویی با این روش مجددا قهرمان لیگ میشدند تردید نداشته باشید نیمی از مربیان ایرانی برای لیگ چهاردهم سراغ همین متد می رفتند. کسی به جوانان اعتماد نمی کرد  و بازیکنان مسن کماکان ستاره لیگ به حساب می آمدند. اما درست در فصلی که پیرمردهای آبی کار را زمین گذاشتند  این جوان ها بودند که توانستند از تیم های خود،قهرمان و نایب قهرمان بسازند. فولاد خوزستان با حسین فرکی شگفتی ساز شد و جوانانی که طی چند سال گذشته در فولاد گرد هم جمع امده بودند توانستند برای دومین بار در تاریخ لیگ، فولاد را قهرمان کنند. تیمی که کاپیتانش بختیاررحمانی بیست و پنج ساله باشد قطعا در لیگ فشرده توان بیشتری نسبت به یک تیم مسن همانند استقلال دارد که بازیکنان بالای سی سالش بیشتر از هر تیم دیگری هستند. علی دایی هم برای نخستین بار در چند سال اخیر به ستاره های جوان در پرسپولیس اعتماد کرد و قرمزها بعد از چند سال ناکامی این بار موفق شدند با ستاره های جوان در خط میانی و حمله نایب قهرمان لیگ شوند. البته در خط دفاعی و دروازه،پرسپولیس از مسن ترین تیم ها به حساب می آمد. نفت تهران هم از دیگر تیم هایی بود که با یحیی گلمحمدی به بازیکنان جوان اعتماد کرد.آنها تا هفته یکی مانده به اخر قهرمان لیگ بودند. در سپاهان هم پس از اینکه کرانچار یک دوره رخوت را گذراند،جوانان توانستند زردهای نصف جهان را به رتبه چهارم برسانند. بازیکنانی مثل مهدی شریفی، علی کریمی،امید جهان عالیان از کشف های سرمربی کروات سپاهان بودند که به گفته خودش اگر از ابتدای فصل به این جوانان اعتماد می کرد شاید سپاهان باز هم قهرمان لیگ ایران می شد. ملوان هم به عنوان تیم پدیده لیگ سیزدهم پر از جوانانی بود که اسکوچیچ به انها اعتماد کرد. از شاهین ثاقبی تا رحمت الهی و دغاغله و کوروشی. تیمی که هر ساله برای فرار از سقوط می جنگید این بار تا یک قدمی کسب سهمیه لیگ قهرمانان اسیا هم پیش امد.آنها بدون هیچ خرید بزرگی موفق شدند به این جایگاه برسند چرا که نخستین سرمربی خارجی و کلا غیر انزلی چی این تیم پس از چند سال نگاهی درست و واقع بینانه به خزانه فوتبال انزلی کرد. این جوانان پیش از این در زمان احمد زاده هم بودند اما چشم بینایی برای کشف شان وجود نداشت. همه به دنبال جذب ستاره های میلیاردی بودند و کسی حواسش نبود گنج واقعی این جوانان هستند.

استفاده از موجب جوانگرایی

قهرمانی فولاد حالا مسیر جدیدی را پیش روی فوتبال ما قرار می دهد.دیگر لازم نیست استقلال برای جذب پیرمردها این همه هزینه کند.(یک میلیارد و صد میلیون برای پژمان نوری!)معجزه فرکی و شاهکار یحیی و تابلوی بی نظیر اسکوچیچ و حتی اعتماد تحسین برانگیز دایی به جوانان نشان داد مام فوتبال ما می تواند مجددا با پوست اندازی، یک نسل طلایی دیگر را زایمان کند. آنچه در این بین اهمیت دارد اعتماد به موج به راه افتاده است. اگرچه امیر قلعه نویی تا یک فصل قبل سردمدار مربیان پیشرو و الگو به حساب می آمد  اما حالا اوست که باید از الگوی تعریف شده جدید تبعیت کند.موج جدید به راه افتاده و اگر مربیان ما نخواهند با آن همراه شوند آن وقت مجبورند پای شانس ، قضا ، قدر و داوری را در ناکامی های احتمالی خود باز کنند. در صورتی که واقعیت می گوید مسیر موفقیت از جای دیگری می گذرد.