یادداشت ویژه: بازی برد ـ برد با کیروش
اصطلاح بازی «برد ـ برد» این روزها بسیار و بویژه در جهان سیاست پس از تفاهم لوزان شنیده میشود. بازی «برد- برد» اصطلاحی برگرفته از یکی از شاخههای ریاضیات کاربردی به نام تئوری بازیهاست. اگر اهل فیلم دیدن باشید، چند سال قبل یک فیلم درباره یکی از قلههای این نظریه، سروصدای زیادی کرد؛ فیلمی با عنوان «ذهن زیبا» که زندگی «جان نش» را که به جایزه نوبل اقتصاد رسیده بود به تصویر میکشید.
تئوری بازیها در مورد موقعیتهای استراتژیک بحث میکند، جایی که منافع در تضاد قرار میگیرد. اینجاست که بازیکنان باید در مسیر قوانین، به گونهای حرکت کنند که بیشترین بازدهی شکل بگیرد. اینجاست که اصطلاحاتی مانند بازی با جمع صفر و غیر صفر خود را نشان میدهند. در بازیهایی با جمع غیرصفر، برد یکی به معنای باخت دیگران نیست و بازی میتواند به گونهای پیش برود که همه به نسبت برنده باشند. بازی «برد- برد» در همه اشکال زندگی از مسائل پیش افتاده مثل رانندگی در خیابان تا مسائل کلیدی مثل مذاکرات هستهای میتواند مورد توجه قرار بگیرد.
یکی از موقعیتهای استراتژیک در ورزش امروز ایران، بحث ماندن یا رفتن کارلوس کیروش است. یک نگاه به این موقعیت آن است که بازی را با جمع صفر در نظر بگیریم، یعنی برد یکی از طرفین (کیروش یا وزارت ورزش) به معنای باخت طرف مخالف است. با این نگاه دو طرف میتوانند آنچنان بر مواضع خود پافشاری کنند که بازنده نباشند و حرف خود را به کرسی بنشانند، اما به نظر میرسد در مذاکرات پیش رو، اگر نوع نگاه بر بازی بر جمع غیر صفر باشد و طرفین به بازی «برد-برد» فکر کنند، خیلی راحت میتواند، شرایط مذاکره میان کیروش و مسئولان ورزش و فوتبال را به گونهای طراحی کرد که دو طرف به نقطه بهینه یا به اصطلاح به نقطه تعادل برسند، آنگاه همه میتوانند از شرایط موجود راضی باشند و شادی حاصل از این تفاهم میتواند به جامعه هم منتقل شود.بین خواستههای کیروش و خواستههای فدراسیون آنقدر فاصله نیست. ما با او قرارداد داریم و این سرمربی موظف است در چارچوبی که پیش از این پذیرفته کارکند، باقی مسائل هم در یک مذاکرات رودررو و بدون تنش قابل حل است. فقط باید دو طرف باور داشته باشند که میتوان به یک نقطه تعادل رسید. این مذاکره سختتر از مذاکره تیم ایران با 1+5 نیست.
افشین خماند / دبیرگروه ورزش روزنامه جامجم
نظر دهید