آی اسپورت - مدیربرنامه‌های «کورت کوبین»، خواننده مشهور آمریکایی می‌گوید: «مادرم همیشه من را تشویق می‌کرد که یک هنرمند شوم و من بر همین اساس هنرمند شدم. هنرِ من، بستن بهترین قراردادها برای موکلینم است.» این واقعیت را نمی‌توان کتمان کرد که بستن یک قرارداد خوب، هنر است و هر طرف که هنرمند چیره‌دست‌تری در اختیار داشته باشد، منافع بیشتری خواهد برد. قرارداد مارسلو بیلسا با باشگاه لیل فرانسه، یک نمونه بارز از این دست هنرمندی‌هاست، قراردادی که اکنون افشای متمم‌اش جنجال بسیار زیادی در این کشور به راه انداخته است.

بیلسا که در تابستان گذشته سکان هدایت لیل را برعهده گرفت بود، در ۱۴ بازی نخست، تنها ۳ پیروزی به دست آورد و با وجود کسب نتایج بسیار ضعیف، بدون اجازه باشگاه راهی مسافرت شد. این اقدام غیرحرفه‌ای بیلسا باعث شد که باشگاه در ۲۲ قرارداد او را تعلیق کند. کمتر از یک ماه بعد از این تاریخ، به دلیل «سو رفتار شدید»، باشگاه این قرارداد را به صورت یک طرفه فسخ کرد. این در حالی بود که طی این مدت، بیلسا به کرات از علاقه به ادامه فعالیت سخن می‌گفت و در نهایت باشگاه که در مذاکره با سرمربی آرژانتینی جهت توافق و استعفا، ناکام مانده بود، چاره‌ای جز اخراج بیلسا پیش روی خود ندید.

متمم مخفیانه

در این بین، رسانه‌های فرانسه به متمم قراردادی دست یافتند که بین بیلسا و کمپانی «Victory Soccer» (کمپانی مالک باشگاه لیل) امضا شده و تا این لحظه از سوی مسئولان باشگاه لیل مخفی مانده بود. این متمم که رسانه‌های فرانسوی از آن به عنوان «قرارداد دوم» یاد می‌کنند، برخلاف قرارداد اصلی، مورد تایید سازمان لیگ فوتبال فرانسه (LFP) قرار نگرفته و بر اساس آن، باشگاه لیل موظف است در صورت فسخ قرارداد به هر دلیلی، مبلغ قرارداد را به طور کامل به بیلسا پرداخت کند حتی اگر بیلسا بیش از میزان مقرر در قرارداد به مرخصی برود و هرگونه رفتار خلاف ورزشی از خود بروز دهد! به زبانی ساده‌تر، لیل قبول کرده که در تمامی شرایط به ساز سرمربی آرژانتیتی برقصد!

در این بین برخی کارشناسان معتقدند سازمان لیگ و فدراسیون می‌تواند در حمایت از باشگاه لیل، قرارداد دوم را فاقد اعتبار اعلام کنند. اما آیا واقعا چنین امکانی وجود دارد؟

قانون حامی لیل

بر اساس قوانین بین‌المللی، شرایط موجود در متن قرارداد ملاک قضاوت است، با این حال مخفی ماندن این قرارداد باعث شده که از آن به عنوان یک اقدام خلاف قانونی یاد شود. به این ترتیب نه تنها ارگان‌های بالاتر این اجازه را خواهند داشت که متمم را از درجه اعتبار ساقط کنند بلکه قوه قضائیه فرانسه نیز می‌تواند به این خلاف آشکار رسیدگی کرده و طرفین را جریمه کند که با توجه به رقم قرارداد بیلسا با لیل، پرداخت این جریمه به سود باشگاه فرانسوی خواهد بود.

ملاک اصلی در قضاوت این پرونده، قوانین بین‌المللی‌ست که طی ۵ مورد به طرفین اجازه فسخ قرارداد بدون پرداخت خسارت را می‌دهد:

۱) توافق دو جانبه

۲) درخواست طرفین به دلیل شرایط جدید پیش آمده

۳) تخلف فاحش و واضح یک طرف و یا طرفین

۴) موارد اضطراری

۵) مشکلات پزشکی

به این ترتیب، با توجه به «سو رفتار شدید» بیلسا، باشگاه لیل این حق را داشته که قرارداد سرمربی‌اش را بدون پرداخت جریمه و یا خسارت، فسخ کند و قرارداد دوم از نظر قانونی فاقد اعتبار خواهد بود. در واقع باشگاه لیل می‌تواند مطابق بند L.4231-1 قوانین بین‌المللی قراردادها، با اثبات سو رفتار بیلسا، تخطی فاحش او را اثبات کند و سازمان لیگ فرانسه نیز با توجه به تخلف آشکار طرفین در مخفی نگه داشتن قرارداد، متمم را از درجه اعتبار ساقط و به سود لیل رای صادر کند. واقعیت این‌ست که بیلسا بی‌دلیل به «ال‌لوکو» به معنای «دیوانه» معروف نشده. او ساعت‌ها در کنفرانس‌های مطبوعاتی از زمین و زمان حرف می‌زند اما هرگز مصاحبه نمی‌کند، مردی که می‌گوید اگر بازیکنان ماشین بودند او هرگز نمی‌باخت!

اما یک نکته مهم دیگر در این میان به گوش می‌رسد و آن، استناد به بند ۲۵۴ قراردادهای بین‌المللی کشور فرانسه است که بر اساس آن، هر قراردادی که بر خلاف منافع ملی تشخیص داده بشود، اعتبار نخواهد داشت. به همین جهت است که تمامی باشگاه‌های موظف به ارائه قرارداد اصلی خود با مربیان و بازیکنان خارجی به سازمان لیگ فرانسه هستند تا مواردی که مطابق نقض منافع ملی‌ست در آنها وجود نداشته باشد.

لزوم الگوبرداری برای نسخه وطنی

این روزها، افشای بندها و امتیازات ویژه قرارداد کارلوس کی‌روش، سرمربی تیم ملی ایران، حسابی سر و صدا به راه انداخته و بحث در مورد آن به بحث داغ مردم در فضای مجازی تبدیل شده است. در این بین مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال کشورمان ضمن ابراز ناراحتی از افشای قرارداد اصلی، به وجود یک متمم در قرارداد سرمربی پرتغالی اعتراف کرد. این اعتراف باعث شده که بسیار از کارشناسان، نگران بندهای متممی باشند که تا این لحظه از رسانه‌ها و مردم مخفی مانده است.

دیگر برای همگان اثبات شده که مسئولان رده بالای فوتبال ایران در امضای بدترین قراردادها، مهارت دارند و طرف‌های خارجی با هنرمندی کامل، یک‌طرفه‌ترین بندها را به قراردادهایشان با طرف‌های ایرانی اضافه می‌کنند و با توجه به مورد مارسلو بیلسا، شاید بد نباشد که قوانینی در حمایت از حفظ منافع ملی در قراردادهای بین‌المللی با بازیکنان و مربیان حاضر در کشورمان، وضع شود تا در صورت لزوم، بتوانیم مانع از سو استفاده‌های احتمالی طرف‌های خارجی شویم.

نوبد صراف - فرهنگستان فوتبال